پولیپ بینی
به توده های بدون درد، نرم و غیرسرطانی که محل رشد آن ها در سینوس یا لایه پوششی کانال هوایی بینی می باشد، پولیپ بینی می گویند. جراحی پوليپ بيني یکی از انواع جراحی بینی می باشد. بروز این توده ها معمولاً ناشی از حساسیت های دارویی ، آلرژی ، التهابات مزمن یا اختلالات ایمنی بوده و از نظر ظاهری همانند خوشه انگور و آویزان هستند. بهترین جراح و متخصص گوش و حلق و بینی دکتر علی شعبانی برای آشنایی بیشتر شما با عارضه پولیپ و روش های درمان آن مطلب زیر را تهیه نموده است آن را با دقت مطالعه نمایید.
آیا پولیپ بینی خطرناک است ؟
در رابطه با خطرناک بودن پولیپ های بینی باید گفت که پولیپ های کوچک علائمی در فرد ایجاد نمی کنند اما برخی از پولیپ ها که حجم بزرگتری دارند قادر به مسدود نمودن مجاری بینی و ایجاد مشکلات تنفسی برای افراد هستند. احتمال ایجاد پولیپ در بینی تمام افراد وجود دارد ولی بروز آن در میان بزرگسالان شایع تر از دیگر گروه های سنی می باشد.
علائم ابتلا به پولیپ
پولیپ ها زائده های نرم، بدون درد و همینطور خوش خیمی هستند که در مسیر هوایی بینی رشد می کنند. این توده ها در محلی که سینوس های بالایی به بینی شما متصل می شوند، قرار دارند.(یعنی جایی که بینی، چشم ها و گونه های شما به هم میرسند) در اکثر اوقات، زمانی که توده ها بسیار کوچک هستند، نشانه و علائم خاصی ندارند و تنها با معاینه تخصصی توسط پزشک می توان متوجه وجود آن ها شد.
اما با بحرانی شدن شرایط، یعنی زمانی که پولیپ ها بزرگ شوند ،می توانند نشانه های زیر را در شما ایجاد کنند. پولیپ ها می توانند به قدری بزرگ شوند که موجب بسته یا تنگ شدن شدن راه هوایی و اختلال در تنفس شما شوند.
- گرفتگی مداوم بینی
- از دست رفتن یا کاهش حس چشایی
- سردرد یا درد صورت
- کاهش محسوس یا محدود حس بویایی
- کیپ و بسته شدن بینی
- آبریزش بینی
- ترشحات پشت گلو
- کاهش حس بویایی
- تنفس از دهان به جای بینی
- آپنه خواب
- خرو پف
- جمع شدن خون در بینی
- در صورتی که سینوس های شما عفونت داشته باشند ، ممکن است درد یا سردرد هم تجربه کنید.
عوارض و مشکلات ناشی از پولیپ بینی
همانطور که گفتیم پولیـپ های بینی موجب مسدود شدن راه جریان طبیعی هوا و جمع شدن مایع شده و ممکن است باعث ایجاد مشکلات زیر در افراد شود:
- گرفتگی آپنه خواب
- عفونت سینوزیت
عوامل موثر در بروز عارضه پولیپ بینی در افراد
تا کنون هیچ اطلاعات دقیق و مطمئنی برای بروز این عارضه مشخص نشده است. اما برخی عوامل وجود دارد که ممکن است در رشد و تشدید پولیپ بینی نیز تاثیر بگذارد ، که در ادامه با ان ها آشنا خواهیم شد.
آسپرین : برخی از افراد به برخی دارو ها واکنش آلرژیک نشان خواهند داد ، آسپرین ( داروی ضد التهابی ) یکی از دارو های موثر در بروز واکنش های آلرژیک بوده ، که در ابتلای افراد به پولیپ نقش دارد.
آسم : افراد مبتلا به بیماری آسم ، در مسیر تنفسی خود مشکلات متعددی را نیز دارند ، بنابراین احتمال بروز این عارضه در آن ها بسیار بالا خواهد بود.
رینیت : به التهاب بینی و سینوس رینیت می گویند ، که به مدت 12 هفته رخ داده که با تب نیز همراه است و در ابتلا افراد به عارضه پولیپ نقش موثری دارد.
فیبروز کیستیک : این نوع بیماری مزمن است و بر عملکرد برخی از اندام ها همچون پولیپ بینی ، کبد و ریه و غیره نیز تاثیر منفی می گذارد.
سن : عارضه پولیپ ممکن است در هر فردی و در هر سنی شیوع پیدا کند ، اما به طور کلی بزرگسالان و میانسالان بیشتر در معرض ابتلا به آن می باشند . همچنین پولیپ در آقایان دو برابر زنان بوده و کودکان به ندرت به ان ابتلا پیدا می کنند.
سینوزیت قارچی آلرژیک : برخی از افراد به قارچ های موجود در هوا آلرژی دارند ، ممکن است آلرژی با التهاب مزمن سبب رشد پولیپ بینی شود ، در نتیجه افراد مبتلا به عفونت های سینوسی قارچی اغلب واکنش آلرژیک شدید به قارچ های معلق در هوا خواهند داشت ، که در گسترش پولیپ تاثیر گذار است.
پولیپ بینی در کجا به وجود می آید ؟
پولیپ های بینی مجموعه ای از توده ها به شکل انگور هستند که در هر دو حفره بینی وجود دارند. در صورتی که جراح بینی خوب و حاذق در بابل دکتر شعبانی با استفاده از ابزار های مخصوص اقدام به تشخیص و شناسایی آن ها کند و آن ها را لمس نماید متحرک هستند، یعنی با لمس می توان آن ها را به راحتی و بدون ایجاد هیچ دردی آن ها را حرکت داد. در بعضی موارد که پولیپ بسیار بزرگ باشد از حفره های بینی قابل مشاهده و تشخیص می شود.
چگونه می توان از بروز پولیـپ بینی پیشگیری کرد ؟
- رعایت بهداشت فردی
- استفاده از شوینده های بینی
- پرهیز و دوری از محرک های بینی
راه های پیشگیری از پولیپ بینی در کودکان
با انجام بعضی از روش ها می توان از به وجود آمدن این عارضه در کودکان تا حد بسیار زیادی جلوگیری کرد. این راه کار ها شامل موارد ذیل می باشند:
- والدین بهتر است به آب و هوا و میزان رطوبت، مکانی که کودک در آن قرار دارد توجه نمایند. آن می توانند با
- استفاده از دستگاه های بخور رطوبت محل استراحت کودک را افزایش دهند.
- به کودک به مقدار کافی آب و نوشیدنی بدهند.
- توصیه می شود والدین در اطراف کودک از اسپری و عطر استفاده نکنند.
- حیوانات خانگی را از کودک دور نگه دارند.
نحوه تشخیص پولیـپ بینی
برای تشخیص پولیـپ های بینی پزشک معاینه ساده ای را با استفاده از چراغ قوه مخصوص بر روی بینی انجام داده و در صورت وجود توده آن را مشاهده خواهد کرد. البته در برخی موارد پولیـپ ها در اعماق بینی بوده و با معاینه ساده مشخص نخواهند شد که در چنین وضعیتی پزشک از روش آندوسکوپی بینی استفاده کرده و از وجود یا عدم وجود پولیپ در بینی اطمینان حاصل خواهد کرد. برای انجام آندوسکوپی بینی پزشک از ابزاری که بسیار انعطاف پذیر و نازک بوده و در انتهای خود دوربین و چراغ کوچکی دارد استفاده نموده، آن را وارد سوراخ های بینی می کند و به این ترتیب به بررسی وضعیت پولیـپ بینی می پردازد. سی تی اسکن یا ام آر آی از دیگر روش های تشخیصی پوليپ بيني می باشد که شایع نبوده و در برخی موراد خاص به کار می رود.
آیا می توان جراحی پولیپ بینی و جراحی زیبایی بینی را به صورت همزمان انجام داد ؟
شاید برای شما زیبا جویان عزیز که به عارضه پولیپ مبتلا هستید سوال پیش آید ، که آیا می توانید تحت جراحی همزمان قرار بگیرید یا خیر ؟ باید بدانید که در صورت مراجعه به یک جراح بینی خوب و با تجربه شما می توانید تحت جراحی همزمان رینوپلاستی و پولیپ بینی قرار بگیرید ، که طی آن ساختار خارجی بینی دچار تغییرات اساسی به منظور زیبا تر شدن چهره شده و ساختار داخلی به منظور بهبود مشکلات و اختلالات تنفسی درمان می شود.
اقدامات مراقبتی بعد از درمان پولیپ بینی چگونه است ؟
پس از انجام هر یک از روش های موثر در درمان این عارضه رعایت مراقبت های بعد از درمان پولیپ می تواند در دست یابی بیماران به نتیجه ای دلخواه تاثیر فوق العاده ای داشته باشد ، در نتیجه مواردی را که در ادامه به آن ها اشاره می شود در نظر داشته و به خوبی رعایت کنید.
- از قرار گرفتن در محیط هایی آلوده همراه با گرد و غبار و وجود مواد آلرژی زا خودداری کنید.
- شما بیماران عزیز حدود 2 هفته مجاز به استفاده از دخانیات نیز نخواهید بود ، زیرا مصرف دخانیات بخصوص سیگار می تواند رگ های بینی را تنگ تر کند و سبب اختلال در جریان خون شود ، که این موضوع سبب کاهش روند بهبودی در افراد خواهد شد.
- از انجام هر گونه فعالیت روزمره و ورزشی که می تواند به بینی شما فشار وارد کند ،خودداری کنید.
- بعد از عمل پولیپ بینی با استفاده از سرم های شست و شو مخصوص حفره های بینی خود را بشویید.
- از خم کردن سر خود در بازه های زمانی طولانی بپرهیزید زیرا موجب خونریزی خواهد شد.
- برای رفع کبودی و تورم های به وجود آمده از کمپرس های سرد استفاده کنید.
روش های درمان پولیپ بینی
قطره و اسپری های استروئیدی : در ابتدای درمان بهترین جراح و متخصص گوش و حلق و بینی بابل دکتر علی شعبانی قطره و یا اسپری های حاوی استروئید را برای بیمار تجویز می کند. این دارو در کاهش التهاب و کوچک شدن پولیپ موثر می باشند. اسپری و یا قطره استروئیدی اغلب عوارض خاصی نداشته و تنها گاهی اوقات سبب سر درد، خونریزی و گلو درد خواهند شد.
قرص های استروئیدی : پزشک مدت کوتاهی و در صورت بزرگ بودن پولیپ قرص های استروئیدی را به منظور کاهش حجم پولیپ تجویز می کند. البته بهتر است بدانید که در صورت مصرف بی رویه و بدون اطلاع پزشک از قرص های استروئید می تواند سبب بروز عوارض جدی همانند: پوکی استخوان و افزایش فشار خون ،دیابت و غیره شوند.
آندوسکوپی و جراحی : در صورتی که داروهای و قطره های استروئیدی در درمان پولیپ تاثیر گذار نباشند، پزشک از روش جراحی آندوسکپی برای درمان این نوع التهاب اقدام می کند. در روش جراحی آندوسکپی، دوربین بسیار کوچکی را از طریق حفره های بینی به داخل سینوس ها فرستاده و با بکارگیری از ابزارهای باریک و مخصوص برای برداشته هرگونه بافت و التهاب سینوس استفاده می شود.
افراد در چه سنی مبتلا به پولیپ بینی می شوند؟
به طور کلی این عرضه در بزرگسالان و نوجوانان بالای بیست سال بیشتر دیده می شود. در مواردی که کودکان پایین 10 سال دچار پولیپ شوند، می تواند عارضه ناشی از لوزه سوم و یا شاخک های بزرگ بینی آن ها باشد. در غیر این صورت نیاز به بررسی های دقیق ژنتیکی وجود دارد.
به وجود آمدن دوباره پولیپ بینی
یکی از شایع ترین سوالاتی که افراد مبتلا به این عارضه از پزشک خود می پرسند این است که آیا این امکان وجود دارد تا بعد از انجام جراحی مجددا پولیپ به وجود بیاید؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که در صورتی که فرد نکات مراقبتی بعد از جراحی را به طور صحیح و کامل انجام ندهد ممکن است دچار پولیپ شود. اما لازم است گفته شود که به وجود آمدن دوباره آن نیازمند گذشت زمان طولانی خواهد بود.
دوره ریکاوری و نقاهت بعد از جراحی پولیپ بینی :
پس از جراحی بینی برای رفع توده ها، ممکن است کمی درد و یا حتی خونریزی داشته باشید. اما جای نگرانی نیست چون این عوارض کاملا طبیعی هستند و طی چند هفته آینده برطرف خواهند شد. توجه داشته باشید که مشکل خونریزی از دماغ (خصوصا زمانی که در بینی خود می دمید)،ممکن است تا یک ماه وجود داشته باشد.
معمولا بیماران پس از جراحی، همچنان به مصرف اسپری های بینی و گاهی استروئید ادامه خواهند داد.
بیماران عزیز باید به طور مرتب هر ماه برای انجام چکاپ و بررسی روند بهبودی به پزشک خود مراجعه کنند.
کدام بیماری‌ها می‌توانند پولیپ بینی را ایجاد کنند؟
هر شرایطی که باعث تحریک و التهاب در مجاری بینی یا سینوس‌ها شود، می‌تواند خطر ابتلا به پولیپ را افزایش دهد. برخی از بیماری‌ها و وضعیت‌هایی که اغلب با پولیپ بینی همراه هستند عبارت‌اند از:
- آسم: بیماری که باعث تورم و تنگ شدن راه تنفس می‌شود.
- حساسیت به آسپرین
- سینوزیت قارچی آلرژیک: حساسیت به قارچ‌های معلق در هوا.
- فیبروز کیستیک: یک اختلال ژنتیکی که باعث ایجاد مایعات غلیظ و چسبنده در بدن می‌شود، از جمله مخاط غلیظ در پوشش بینی و سینوس.
- سندرم چورگ – اشتراوس: یک بیماری نادر که باعث التهاب عروق خونی می‌شود.
- کمبود ویتامین D.
- علاوه بر این، سابقه خانوادگی هم می‌تواند در ایجاد پولیپ مؤثر باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که تغییرات ژنتیکی ممکن است در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن باشند که می‌تواند باعث ایجاد پولیپ شود.
چه افرادی در برابر ابتلا به پولیپ بینی مستعد می‌باشند؟
افراد زیر ممکن است در برابر ابتلا به پولیپ بینی مستعد باشند:
- افرادی که دارای آسم هستند.
- افراد مبتلا به ورم آلرژیک (تب یونجه) یا آلرژی‌های دیگر مانند آلرژی به آسپرین یا آلرژی‌های قارچی.
- افراد مبتلا به رینوسینوزیت مزمن (CRS).
- افرادی که دارای فیبروز کیستیک هستند.
- افرادی که عفونت‌های سینوسی مکرر یا سایر عفونت‌ها را تجربه کرده‌اند.
نتایج جراحی در کوتاه مدت :
- کاهش ترشحات پشت گلو و حلق
- بهبود احساس بویایی
- کمتر شدن گرفتگی بینی و سینوس ها
- برطرف شدن عفونت های سینوسی
نکات مهم پس از جراحی پولیپ بینی:
در صورتی که جراحی بینی برای رفع پولیپ های خود انجام داده اید، به این نکته توجه داشته باشید که هنوز احتمال برگشت آن ها وجود دارد پس به نشانه ها و علائم آن توجه داشته باشید.
در صورتی که علائم و نشانه های جدیدی را تجربه کردید، حتما در مورد این موضوع با پزشک خود صحبت کنید تا در صورت لزوم، اقدامات لازم در پیش گرفته شود.
برای بیمارانی که جراحی پولیپ انجام داده اند، استفاده مداوم از اسپری های بینی و همینطور استروئیدها برای جلوگیری از بروز مجدد پولیپ ها پیشهاد می شود.
هزینه عمل پولیپ بینی
هزینه انجام این عمل به عوامل مختلفی از قبیل شدت آن، دستمزد جراح خوب در بابل ، هزینه دارو ها، آزمایشات ، دستمزد بیمارستان و کادر درمان و موارد این چنینی بستگی دارد. به همین خاطر توصیه می شود برای کسب آگاهی بیشتر در این رابطه به صورت حضوری به پزشک مورد نظر خود مراجعه کنید. ایشان پس از معاینه علائم و نشانه های شما هزینه درمان و جراحی را به شما می گوید.
سوالات متداول
- آیا جراحی پولیپ قابل برگشت است؟
بله، جراحی التهاب سینوس بینی، در صورت عدم کنترل آسم، آلرژی و همچنین عدم توجه کافی به مراقبت های بعد از عمل برگشت پذیر خواهد بود.
- آیا این عارضه تاثیری بر سینوزیت دارد؟
سینوزیت و پولیپ دو عارضه مربوط به یکدیگر می باشند، بنابراین افراد دچار به سینوزیت مزمن، پولیپ بینی نیز خواهند داشت.
